Σύγχρονο Νηπιαγωγείο
Άρθρα Header
ΑΡΘΡΑ

 self esteem

Από την στιγμή της γέννησής του, ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι είναι ένας ξεχωριστός εαυτός αφού πλέον δεν είναι «ένα» με την μητέρα. Έτσι, ξεκινά να αποκτά μία εκτίμηση για τον ίδιο, να έχει δηλαδή μία εικόνα του εαυτού του. Η ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της σωματικής ανάπτυξης και κορυφώνεται την περίοδο της εφηβείας.

Όσο ένα παιδί αναζητά την ταυτότητά του και επιδιώκει την αυτονομία του, τόσο καθορίζει και το είδος της αυτοεκτίμησης που έχει για τον εαυτό του. Γι’ αυτό είναι σημαντικό ένα παιδί να έχει υψηλή αυτοεκτίμηση από μικρή ηλικία, διότι σε αντίθετη περίπτωση θα είναι δύσκολο να βελτιωθεί.

Ένας ορισμός της αυτοεκτίμησης είναι η κατανόηση ενός ατόμου για το πόσο πολύτιμο είναι αυτό στον κόσμο. Έτσι, η αυτοεκτίμηση μπορεί να είναι είτε υψηλή είτε χαμηλή. Με λίγα λόγια, το παιδί αναρωτιέται αν το σέβεται, το εκτιμά, το υπολογίζει και το αποδέχεται το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον. Στο μυαλό του κυριαρχούν ερωτήσεις όπως «Μ’ αγαπάει η οικογένεια μου;», «Με νοιάζεται;», «Οι δάσκαλοί μου να σέβονται τις ιδέες μου;», «Έχω ικανότητες που είναι σημαντικές για τους άλλους;».

Ανάλογα με τον τρόπο που θα απαντηθούν αυτές οι ερωτήσεις από το ίδιο το παιδί, μπορεί να αντιληφθεί κάποιος αν έχει μία θετική ή αρνητική εικόνα για τον εαυτό του. Αν οι απαντήσεις είναι θετικές, τότε το παιδί αναπτύσσει συναισθήματα όπως η εμπιστοσύνη, η ασφάλεια και η αξία του εαυτού του. Διαφορετικά, νιώθει μία δυσαρέσκεια και κατωτερότητα για τον εαυτό του και πιστεύει ότι δεν αξίζει πολλά για τον περίγυρο του. Μ’ αυτόν τον τρόπο, αναπτύσσει υψηλή ή χαμηλή αυτοεκτίμηση αντίστοιχα και βγάζει συμπεράσματα για την προσωπικότητά του.

Γενικότερα, πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι η αυτοεκτίμηση είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στη διαμόρφωση της ζωής ενός ατόμου. Εάν το άτομο έχει υψηλή αυτοεκτίμηση τότε είναι αποτελεσματικό, παραγωγικό, ισορροπημένο, αξιαγάπητο, ικανό και ώριμο. Επειδή τα γνωρίζει όλα αυτά, δεν χρειάζεται να κυριαρχήσει πάνω σε άλλους ανθρώπους ή να τους θεωρήσει λιγότερο σημαντικούς. Βλέπει τη ζωή με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι ένα άτομο με χαμηλή αυτοεκτίμηση, το οποίο δεν έχει διάθεση και όρεξη για το παραμικρό, θεωρεί τους πάντες ανώτερούς του και σε κάθε ευκαιρία προσπαθεί να τους μειώσει.

Γίνεται φανερό ότι η διαδικασία ενίσχυσης της εικόνας είναι μια περίπλοκη διαδικασία που απαιτεί χρόνο και προσπάθεια. Καθοριστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια μπορεί να διαδραματίσει η οικογένεια, ο εκπαιδευτικός ο οποίος ως σύμβουλος βοηθά και στηρίζει τους μαθητές του αλλά και το σχολικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο το παιδί κοινωνικοποιείται και αναπτύσσει σχέσεις με άλλους ανθρώπους.

Ένα περιβάλλον στο οποίο η δραστηριοποίηση στηρίζεται σε συνεργατικές – ομαδικές μεθόδους, μπορεί να λειτουργήσει θετικά στην ενίσχυση της αυτοεικόνας δεδομένου ότι μέσα στα πλαίσια μια ομάδας το παιδί νιώθει πως είναι χρήσιμο, έχει κάτι να προσφέρει και πως η δουλειά του αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου το οποίο διαμορφώνεται σταδιακά και συμπληρώνεται από την προσπάθεια των άλλων.

Επομένως, η ενίσχυση της εικόνας του εαυτού είναι δυνατόν να επιτευχθεί μέσα από την σωστή καθοδήγηση και όχι χειραγώγηση του μαθητή, ο οποίος μαθαίνει να αγαπά και να σέβεται τον εαυτό του, αντιλαμβάνεται την μοναδικότητά του και την αξία αυτής της μοναδικότητας, ενώ είναι σε θέση να αντιληφθεί τις ικανότητες και δεξιότητές του. Ένας τέτοιος άνθρωπος που έχει φτάσει στην γνώση του εαυτού του, μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά μέσα σε μια κοινωνία διατηρώντας την ακεραιότητά του χωρίς να παρασύρεται από τα κίνητρα των άλλων για να λάβει καθοριστικές αποφάσεις για τη ζωή του.

Σοφία Τσιγκόλη

Νηπιαγωγός

Απόφοιτη Παιδαγωγικού τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Βιβλιογραφία

  • Μαρία Μαλικιώση – Λοΐζου (2011). Η συμβουλευτική ψυχολογία στην εκπαίδευση. Αθήνα: Πεδίο
  • Baumeister RF, Campbell JD, Krueger JI, Vohs KE (2003). Does high self-esteem cause better performance, interpersonal success, happiness, or healthier lifestyles? Psychol Sci Public Interest, vol 4: pp 1–44.
  • Lindfors, K., Elovainio, M., Sinkkonen, J., Aalberg, V., & Vuorinen, R. (2005). Construct validity of the Offer Self-Image Questionnaire and its relationship with self-esteem, depression and ego development. Journal of Youth and Adolescence, vol: 34, pp 389–400.

Έχετε απορίες; Μη διστάσετε να χρησιμοποιήσετε τη

Φόρμα Επικοινωνίας μας